Manuscripta juridica

[Principal Investigator: G. R. Dolezalek]







Ius proprium Scotiae - Tractatus de carta 'Carta est scriptura'

Incipit:

  • Charta est scriptura inter [and then:] certas personas facta de certa re immobili

Explicit:

  • substantia\ earum\ salva\

Ius proprium Scotiae - Tractatus de carta 'Carta est scriptura' .

Again largely corresponding to the pertinent work in MS Edinburgh, NR Scotland, RH13/55. Also contained in MS Edinburgh, UL, Dc.V.92, and elsewhere

No. of pages: Pag. 6-25

Rubric: De charta et eius partibus et clausulis

Incipit:

  • Charta est scriptura inter certas personas facta de certa re immobili, generaliter in perpetuum, nonnumquam ad certum tempus possidenda ... Ut autem tota hec materia de warda, maritagio et relevio, (quae) in foro usitata est et quotidiana, intelligi possit, eam certis regulis partim iuri scripto huius regni, partim consuetudini et praxi consentanio explicabo. [{i}I list below the headings and first words of the chapters:{/i}].

    (Pag. 12-14) De warda.

    Primum definiri potest: 'vis et potestas domino capitali de iure civili huius regni data et concessa, ad tuendum corpus et personam (h)uius qui per etatem se tueri et defendere nequit ...'.

    (Pag. 14-15) De maritagio.

    Maritagium haeredis est necessarium consequens vardae. Nam quando umquam terrae alicuius haeredis sine warda pertinent ad dominum capitalem, maritagium quoque.

    (Pag. 15-16) De relevio.

    Ac primum terrae de feudo militari, mortuo vassallo et relicto haerede minoris etatis, de manibus defuncti et eius haeredis cadunt quasi deorsum in manus domini capitalis, et ad eum pertinent ratione varde.

    (Pag. 16) De non-introitu.

    Elapso anno vigesimo secundo, sive detur, sive non detur relevium, si haeres haereditatem diutius iacere patiatur.

    (Pag. 16-17) De modo tenendi terras nomine Camerae.

    Postremo notandum est modum quendam tenendi terras esse 'nomine Camerae', hoc est capitalitatis vel anni census.

    (Pag. 17-18) De diversis generibus cartarum.

    Terrae et res aliae in charta contentae aut tenentur in capite de ipso alienante (et) de ipsius haeredibus. Cuiusmodi carta vocatur 'carta alienationis'.

    (Pag. 18-20) De partibus cartae.

    Charta dividi potest in quatuor partes generales. Prima continet ipsam alienationem seu dispositionem rei alienatae.

    (Pag. 20-21) De clausulis cartarum, ac primum de clausula de precepto sasine.

    Clausulas voco certas conditiones seu provisiones, quae ex consensu partium cartae inseruntur.

    (Pag. 21-22) De clausula taxate warde.

    De jure huius regni, durante tempore warde terrarum de feudo militari omnes fructus, commoda et emolumenta.

    (Pag. 22) Clausula irritans.

    Irritum dicitur quod non est ratum, firmum et stabile.

    (Pag. 22-24) Clausula warrantizationis.

    Hec clausula non solet in omni carta inseri, cum in carta resignationis numquam contineatur, ut supra dixi.

    (Pag. 24-25) De sasina.

    Carta per se sine sasina nihil iuris tribuit, cum sit nuda quedam promissio et pactum de donando.

    (End:) propter usum fructuarium, qui sasinam rei fructuariae habet, verum tamen dominium rei non habet, sed solum possessionem. Nam ususfructus ... substantia

Explicit:

  • ususfructus definitur 'ius utendi fruendi rebus alienis, salva earum substantia' [D.7.1.1]. Atque hec de sasina