Manuscripta juridica

[Principal Investigator: G. R. Dolezalek]







Tractatus de differentiis inter ius civile Romanorum et ius Judaeorum


Author(s):

  • William Welwood

Incipit:

  • Provideto ex toto hoc populo [and then:] de viris strenuis timentibus Dei

Explicit:

  • Imperatores\ Valentinianus\ et\

Tractatus de differentiis inter ius civile Romanorum et ius Judaeorum .

[{i}Title page:{/i}] Guilielmus Velvod, Iuris divini Iudaeorum ac iuris civilis Romanorum parallela, sive utriusque e suis undequaque sedibus ad verbum transcripti ocularis collatio.

Lugduni Batavorum: Ex Officina Plantiniana, apud Franciscum Raphelengium, 1594, in 54 pages [{i}Copies at Edinburgh, NL Scotland, BCL.S 103(3) and H.34.d.39a. Images available on microfiche, produced at München: Saur, 1994 (series "Bibliotheca Palatina", Mc. 940, Microfiche nr. 225){/i}]


Author(s):

  • William Welwood

No. of pages: (item 1)

Rubric: Differentiae inter ius Judaeorum et ius Romanorum.

The treatise compares legal rules in the Hebrew Bible to provisions of the Roman Corpus iuris civilis, quoting verbatim from the one source and thereafter from the other. The work thus belongs to the literary genre of 'Differentiae', but it also ties in with current thoughts of its time, attempting to show that the rules inherited from Roman law were in a large percentage reasonable and corresponded to the teachings of the Bible (compare teachings by authors of the Spanish Second Scholasticism). The arrangement of chapters is (groupwise) roughly modelled on the one in the Digest, Codex Justinianus and Decretales of Pope Gregory IX, with an appendix from chapter 47 onwards.

[{i}Chapter headings:{/i}] 1 De iudicibus. 2 De iudiciis. 3 De finibus iudiciorum ... . 4 De relationibus. 5 De ius dicenti non obtemperantibus, et de contumacibus. 6. De senatoribus. 7 De testibus. 8 De iureiurando. 9 De dolo malo, fraude et falso. 10 De deposito. 11 De locato. 12 De commodato. 13 De charitate, seu de negotiis gestis. 14 De pignoribus. 15 De usuris. 16 De damno iniuria dato, id est non iure dato. 17 De damno infecto ... 18 De damno sine iniuria facientis dato, seu de pauperie, ut loquuntur iurisconsulti. 19 De iniuriis ad infamiam pertinentibus. 20 De furto. 21 De rapto. 22 De termino moto. 23 De incendio. 24 De stupro. 25 De stupro ante matrimonium acto. 26 De stupro violento. 27 De adulterio. 28 De prohibitis nuptiis. 29 De bigamia. 30 De incestu. 31 De peccato contra naturam. 32 De meretrice et lenone. 33 De homicidio voluntario et fortuito. 34 De iure asyli. 35 De homicidio incerto, eiusque inquisitione. 36 De plagiariis. 37 De maleficis, veneficis, praestigiatoribus, etc. 38 De principi magistratuique maledicentibus. 39 De obsequio parentibus praestando. 40 De accusationibus et de calumniis. 41 Ne pater pro filio aut filius pro patre. 42 De talione. 43 De errore et elata manu delinquentibus. 44 De cadaveribus punitorum. 45 De haereticis. 46 De sacrificiis paganorum et idolatrarum. 47 De votis. 48 De luctu funebri. 49 De vestitu. 50 De successione ab intestato. 51 De iure primogeniturae. 52 De personis miserabilibus. 53 De egenis et mendicis. 54 De servis. 55 De spadonibus et de spuriis. 56 De senibus. 57 De aetatibus ad munera. 58 De re militari. 59 De rege et principe populi

Incipit:

  • De iudicibus. Jus divinum Iudaeorum. Provideto ex toto hoc populo de viris strenuis timentibus Dei, veracibus, osoribus turpis lucri, quos constitues super eos, exhibere homines sapientes et prudentes et cognitos per tribus vestras, ut constituam illos in primores vestros, praefectos millenis, praefectos centenis, etc. Iudices et moderatores in singulis portis, ut iudicent populum hunc omni tempore [{i}Exodus 18,21-24; Deuteron. 1,13 et 16,18{/i}].

    Jus humanum Romanorum. Honores et munera non ordinatione, sed potioribus quibusque iniungenda [D.50.2.7]. Ad magna enim officia adhibiti creduntur ob industriam singularem explorata fide et gravitate, neque aliter iudicaturos quam sapientia ac luce dignitatis suae [D.1.11.1.1]. Observandum vero ius reddenti, ut in adeundo quidem se facilem praebeat, sed contemni non patiatur, tum in cognoscendo neque excandescere adversus eos quos malos putat; neque precibus calamitosorum illachrimari oportet; id enim non est constantis neque recti iudicis, cuius animi motum vultus detegit [D.1.18.9 pr. - 1]

Explicit:

  • submittere legibus principatum, et oraculo praesentis edicti, quod nobis licere non patimur, aliis indicare: Theodosius et Valentinianus Imperatores [C.1.14.4]