Manuscripta juridica

Consilium: in causa testamenti Johannis de Lignano . Autograph, with seal. Discussed by Brix, 2016

---

Author(s): Hieronymus de Zanetinis (Bononiensis) iuris utriusque doctor iura canonica ordinarie legens in famosissimo studio Bononiensi

No. of pages: Fol. 443r-448r

Incipit:

• Presuppositis verbis testamenti famosissimi iuris utriusque doctoris Johannis de Lignano, que inter alia sunt ista:

Explicit:

• ut supra latius dixi.

  [My excerpts from the text:] 'Item prohibuit dictus testator alienationem quorumcumque bonorum immobilium sue hereditatis, eo quia voluit ipsa bona perpetuo permanere intra familiam dicti testatoris pro usu infra deputando. Item prohibuit dictus testator alienationem quorumcumque librorum sue hereditatis, eo quia voluit dictos libros perpetuo permanere intra familiam ipsius testatoris pro usu deputando. Item iussit, voluit et mandavit dictus testator, quod mantellus, caputeum et biretum quem eidem testatori donavit beatus Urbanus, cum ipsum visitavit in Montefiaschone, perpetuo non vendantur, sed teneantur sub fida custodia et conserventur pro reliquiis, et exhibeantur cum pro devotione requirentur. Ita quod nulli dimittantur, sed devotione presca (= prisca?) reducantur et conserventur. Et in loco habitationis deputande pro scholaribus, secundum quod visum fuerit commissariis et executoribus antedictis. In omnibus autem aliis suis bonis mobilibus et immobilibus, iuribus et actionibus tam presentibus quam futuris Baptistam eius filium legitimum et naturalem et pariter cum eo quemcumque alium eius filium legitimum et naturalem nasciturum ex ipso testatore et legitimo matrimonio equis portionibus sibi heredes instituit. Et si contingat aliquem ex dictis filiis suis masculis tam natis quam nascituris quandocumque decedere sine liberis masculis, cum alter vel alii nascantur, cuicumque tali sic morienti substituit superstitem vel superstites, et eorum vel eius filios in stirpes. Et si aliqui filii non nascantur, et dictus Baptista decesserit quandocumque sine liberis masculis legitimis et naturalibus, et si alter vel alii nascentur et omnes decesserint quandocumque sine liberis masculis legitimis et naturalibus, tunc voluit et mandavit dictus testator quod de bonis sue hereditatis provideatur pauperibus scholaribus, etc.

  Modo queritur an, si Baptista filius domini Johannis testatoris decesserit cum filiis legitimis et naturalibus, possint filii Baptiste bona hereditatis libere alienare, tamquam testator voluerit prohibitionem habere locum solum et dumtaxat quando Baptista decessisset sine liberis - an vero indistincte prohibebatur alienatio, sive decesserit Baptista cum liberis, sive sine liberis.

  [Er erwägt vorab die erste Alternative; denn der Grund für das Verbot könne darin zu sehen sein, dass abgewartet werden sollte, ob die Bedingung eintrete, dass die Güter an die armen Scholaren fallen sollen. Diese Bedingung sei inzwischen entfallen, da ja Baptista bei seinem Tode Söhne hinterlassen habe.].

  'Sed his tamen non obstantibus contrariam partem puto de iure veriorem, videlicet adhuc durare prohibitionem bonorum immobilium hereditatis ipsius domini Johannis testatoris ...'.

  [Er erwägt, ob das Haus für Scholaren und die Unterbringung der Geschenke von Papst Urbanus nur für den Fall des kinderlosen Todes von Baptista gemeint war].

  [Viele Argumente über Regeln der Auslegung einzelner hier jeweils genannter Vokabeln. Dann gegen Ende:].

  'Nam si ista verba 'omnes decesserunt sine liberis' referantur tam ad filios quam ad nepotes substitutos, prout videtur, tunc dico quod prohibitio extenditur etiam ad nepotes Baptiste. Ergo omni casu non poterunt alienari, quia substitutio est facta post mortem et filiorum Baptiste et nepotum. ... Dico ergo, sine multiloquio loquendo, bona immobilia testatoris non posse alienari, sed perpetuo debere remanere in hereditate pro usu deputando pro scholaribus ex provisione facta per testatorem ... ut si omnes decesserint sine filiis, deputetur domus pro scholaribus pauperibus, ut supra latius dixi.'